Azərbaycan neftin ucuzlaşmasına necə HAZIRLAŞIR... - ARAŞDIRMA
Tarix: 9-05-2025, 17:48 | Çap et
"OPEC+" qrupu neft qiymətlərinin aşağı olduğu bir vaxtda hasilatı bir daha artırmağa qərar verib. Qərarın neft qiymətlərini daha da aşağı salacağı proqnozlaşdırlır. Bu aydan gündəlik 411 min barellik istehsal artımına gedilir.
Qərarın Azərbaycanın neft istehsalına, iqtisadiyyatımıza təsirlərinin necə olacağı maraq doğrurur.
Modern.az-a açıqlamasında Neft Araşdırmaları Mərkəzinin sədri İlham Şaban "OPEC+"un neftlə bağlı mövcud qərarının səbəbini belə izah edib:
“Dünya iqtisadiyyatında bu cür problemlərin yaşandığı bir dövdə, o cümlədən artıq ABŞ Prezidenti Donald Trampın gömrük tarifləri ilə bağlı masştablı addımlarından sonra ticari müharibələrin qlobal səviyyədə görüntüsü zamanı Azərbaycanın da daxil olduğu "OPEC+" gündəlik 411 min barellik istehsal artımına getməklə bağlı qərar verib. Bu bazarda neft qiymətini bir qədər də aşağı düşməyə sövq edib. Artıq neft ticarəti ya 60, ya da 60 dolların altında bir qiymətə aparılır. Məsələnin kökü var. "OPEC+" daxilində 23 ölkə mövcuddur. Təqribən 1 ildir, bunların içərisində bir neçə qeyri-intizamlı konuslar peyda olur. Burada əsas 4 ölkədir. Burada irəli gedən Qazaxıstanla İraqdır. Onlar öz kvotalarına əməl etmir və daha artıq neft hasil edirlər. Dünya miqyasında ən böyük neft oyunçuları kimi Səudiyyə Ərəbistanı və Rusiya bu kovtadan əlavə özləri də neft hasilatını aşağı salırdılar ki, qiymət özlərinin təbiri ilə desək, ədalətli şəkildə olsun. İndi neftin hasilatını artırmaqla qiymətini aşağı salır ki, bu kvotalara neçə dəfə söz verib əməl etməyən oyunçular görsün, ümumi qaydalara əməl etmədən özlərini aparsalar, kapital qoyub səy göstərsələrə də, yenə əvvəlki kimi qazanc əldə edə bilməyəcəklərini görsünlər. Ona görə də ümumi götürülmüş qaydalarla bazarın tənzimlənməsinə əməl etmək lazımdır. Mən bunu bax, bu cür başa düşürəm. Çox da media səviyyəsində buna diqqət yetirilmir. Burada siyasətdən daha çox düşünülmüş, uzunmüddətli dövr üçün addımlar var”.
İ.Şaban neftlə bağlı "OPEC+"un bu addımının Azərbaycana təsirlərinin necə olacağından da danışıb:
“Təbii ki, bizim gəlirlərimizin yarıdan çoxu sırf xam neftin satışından formalaşır. Qitmətlərin aşağı düşməsinin təsirləri onsuz da hasilatı ildən-ilə azalan Azərbaycan üçün ikiqat olur. Yəni qiymət düşür, eyni zamanda hasilat və ixrac azalır. Gəlirlərimizə bu neqativ təsir göstərir. Bu il təqribən 4 milyard dollar neft ixracından gəlir əldə edəcəyik. Bu da çox azdır. 2011-ci ildə neft gəlirlərinin pik həddə olduğu dövrdə ancaq "Azəri-Çıraq-Günəşli"nin ixracından gələn gəlir 19, 4 milyard dollardır. Görün, pik dövrlə müqayisədə qiymətlərdə nə qədər azalma baş verib. Belə götürsək, 5 dəfəyə yaxın Azərbaycanın gəlirləri düşüb. Ancaq ikinci bir tərəfdən panik şəkildə "necə olacaq?", "nə baş verəcək?" suallarını verib əsəbləşməyə də dəyməz. Birincisi o baxımdan ki, bu qədər azalma olsa da, Azərbaycan qurulur, inkişaf edir və irəliyə gedir. Biz hökumət və cəmiyyət olaraq buna daxildə hazırlıq dövrünü keçmişik. Cəmiyyətə ən çox təsir edən məsələ 2014-cü ildən sonra neftin qiymətinin iki dəfə düşüb 2015-2016-cı illərdə iqtisadiyyatımıza neqativ təsirlərə səbəb olmasıdır. İnsanlar iki devalvasiya səbəbindən kasıbladılar. Çünki qiymətlər bahalaşdı, onların maaşları artmadı. Nəticədə o zamankı ab-hava yarandı. Onun psixoloji təsirləri indiyə kimi özünü göstərməkdədir. “Ehtiyyat igidin yaraşığıdır” məsəli bizim cəmiyyətimiz üçün çox yaxşıdır. Bu riskləri artıq qiymətləndirə bilirik, onları necə dəf etmək üzərində də hərə nəsə iş görür. Biz nə Maliyyə Nazirliyi, nə İqtisadiyyat Nazirliyi, nə də Nazirlər Kabineti səviyyəsində hər hansı siqnallar almırıq. Yanvar ayında ən maksimum satılan qiymətlə, indi satılan qiymət arasında 22 dollara qədər fərq var. Bunun iqtisadiyyatımıza necə təsir etməsi ilə bağlı ümumilikdə bir açıqlama görməmişik. “Bizim bunu qarşılamaq üçün hansı a,b, c senarilərimiz var”, “narahatçılığa əsas varmı?” kimi sualların cavabı verilmir. Təkcə Mərkəzi Bank ekspertlərlə görüşdə elan etmişdi ki, devalvasiya üçün hansısa təhlükə görmürlər. Nə dərəcədə səmimidirlər, il başa çatanda görəcəyik”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Kreml Köçəryanı “qurban verir” - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 17:45 |
|
|
|
| • Üç lider razılaşdı, Ərdoğan təsdiqlədi: “pəncərə” açılır – Kremldən gözlənilməz QƏRAR
Bu gün, 17:42 |
|
|
|
| • PKK-nın gələcəkdə yenidən fəaliyyətə başlayacağı və dirçələcəyi ehtimalı çox azdır - ÇÜNKİ...
Bu gün, 17:41 |
|
|
|
| • Yer kürəsinə ən yaxın planet açıqlandı – Beş saata çatmaq mümkündür
Bu gün, 17:38 |
|
|
|
| • Ermənistan və Böyük Britaniya hərbi attaşelər təyin edə bilər
Bu gün, 17:34 |
|
|
|
| • Dövlət qurumları Şuşada konfrans keçirirlər, amma otellərə pul ödəmirlər? - İLGİNC FAKT
Bu gün, 17:33 |
|
|
|
| • "Qələt edir" - SSRİ bayrağını qaldıran sədrə reaksiya
Bu gün, 17:29 |
|
|
|
| • Azərbaycanın yeni hərbi prokuroru kimdir? - Fotolar
Bu gün, 17:27 |
|
|
|
| • Generalı nazir əvəzlədi
Bu gün, 17:23 |
|
|
|
| • Erməni hərbçini elektrik cərəyanı vuraraq öldürüb - KİV
Bu gün, 17:21 |
|
|
|
| • Azərbaycan Respublikasının Hərbi prokuroru təyin edilib - SƏRƏNCAM
Bu gün, 17:19 |
|
|
|
| • Küçədə döyülərək öldürülən məktəblinin - Fotosu
Bu gün, 16:21 |
|
|
|
| • Nazirliyin 2,5 milyonluq tenderin Mehdiyevin oğlunun şirkəti uddu - DETALLAR
Bu gün, 15:54 |
|
|
|
| • “Evimizin qapı-pəncərələrini qıraraq söküntü işləri aparırlar” - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:50 |
|
|
|
| • Azərbaycanda daha iki audit şirkətinə yeni, müddətli lisenziyalar verilib
Bu gün, 15:48 |
|
|
|
| • "Azərbaycan Dəmir Yolları"nda yeni təyinat olub - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 15:19 |
|
|
|
| • İmişlidəki qalmaqala deputatdan REAKSİYA - DEPUTAT DANIŞDI
Bu gün, 15:16 |
|
|
|
| • “Kür” Olimpiya Tədris-İdman Mərkəzində nə kimi qanunsuzluqlara yol verilir - İLGİNC FAKTLAR...
Bu gün, 15:13 |
|
|
|
| • İmişlidəki EYBƏCƏRLİYİN MEMARI HƏYASIZCASINA DANIŞDI - XAİNİN BUYNUZU OLMUR Kİ...
Bu gün, 15:08 |
|
|
|
| • Bir həftə əvvəl hakimdə heç bir problem aşkarlanmadı, dünən vəfat etdi – Yeni detallar
Bu gün, 15:04 |
|
|
|
| • Şərurlu İsfəndiyar barəsindəki şikayət üzrə keçiriləcək prosesdə iştirak etmək üçün məhkəməyə gəlib - HƏBSİ GÖZLƏNİLİR
Bu gün, 15:00 |
|
|
|
| • Sülhü ağırlaşdıran şərtlər və İstanbul danışıqlarından gözləntilər - AKTUAL
Bu gün, 14:02 |
|
|
|
| • Ermənistanı seçkilər və riskli gələcək gözləyir - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • “Alatava – Avtonəqliyyat 2” ASC səhmdarlarının - TOPLANTISI KEÇİRİLƏCƏK
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Bank kartınızdan oğurlanan pulları necə geri qaytara bilərsiniz? - AKTUAL
Bu gün, 13:05 |
|
|
|
| • 60 zəvvarı aldadan turizm şirkətinin qadın rəhbəri həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:03 |
|
|
|
| • AZAL İATA-nın Ətraf Mühitin Qiymətləndirilməsi Proqramına qoşulub - FOTO
Bu gün, 12:54 |
|
|
|
| • “İki oğlum əlildir, sağlam uşağımı da doğulmamış məhv etdilər” - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 12:52 |
|
|
|
| • Kürün daşması ehtimalı yüksəkdir: - Qarşısını necə almaq olar?
Bu gün, 12:46 |
|
|
|
| • "Unibank"a aid şirkətin biznes itkiləri 243 milyonu ötüb - Vüqar Namazov nəyi düz etmir?
Bu gün, 12:45 |
|
|
|
| • AZAL IATA-nın “CO2 Connect” proqramına qoşulub - FOTO
Bu gün, 12:40 |
|
|
|
| • Bəzi yerlərdə arabir duman olacaq - belə deyirlər...
Bu gün, 12:35 |
|
|
|
| • "İrəvan teatrı niyə unudulub?" - ETİRAZ
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
| • “Tofiq Yaqublunun aclıq aksiyasını dayandırmasından ən çox kədərlənən radikal müxalifətdir...” - Zahid Oruc
Bu gün, 12:30 |
|
|
|
| • Tehranda “Dədə Qorqud”un satışına qadağa qoyuldu - BAŞLARI QAÇIB...
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • Bakıda mozaikaların bərpası davam edir - FOTO
Bu gün, 12:14 |
|
|
|
| • “Beynəlxalq Bankı"ın rəhbərlərinə bir ildə 27 milyon manat ödəniş edilib
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
| • “Atəşgah” Sığorta Şirkətində yeni təyinat - DOSYE
Bu gün, 12:07 |
|
|
|
| • "Bu, heç bir qonorar qarşılığında mümkün deyil"
Bu gün, 12:05 |
|
|
|
| • “Dedi ki, donunu qaldır” - Küçədə qadını zorakılıqdan uşaqlar xilas edib
Bu gün, 12:04 |
|
|
|
| • DTX-nin həbs etdiyi "Çaqqal"dan XƏBƏR VAR - QƏRAR VERİLDİ
Bu gün, 12:02 |
|
|
|
| • “Azon zavodu”nun direktoru dəyişib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • Xankəndidə daha bir məktəb açılacaq
Bu gün, 11:55 |
|
|
|
| • Sabirabadda MƏKTƏB: Sanki mafiya ocağıdır... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 11:52 |
|
|
|
| • “Elm və Təhsil Nazirliyinin “TikTok”da müsabiqə keçirməsini yüksək qiymətləndirirəm” - Elman Nəsirov
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • Elm və Təhsil Nazirliyi milyonluq tenderi Ramiz Mehdiyevə məxsus olduğu bildirilən şirkətə verdi - DETALLAR
Bu gün, 11:42 |
|
|
|
| • Bakıda parkinq böhranı… - “Azparking”in zəbt etdiyi yollar boşaldılacaq
Bu gün, 11:38 |
|
|
|
| • Azərbaycanda bu universitet illik təhsil haqqını ARTIRACAQ
Bu gün, 11:36 |
|
|
|
| • Qanunları pozub cəzasız qalan Samir Mollayev... - BELƏ HARA GEDİR?
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
| • Nizami rayon Dövlət Sığorta Agentliyinin sabiq direktoru məhkəmə zalından həbs edilib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:19 |
|
|
|
|
