"RUSİYADA İNQİLAB OLA BİLƏR"
Tarix: 21-01-2012, 14:20 | Çap et
 "ERMƏNİSTAN DAHA GÜCLÜ DÖVLƏTİN "AĞUŞUNA ATILACAQ"
Rusiyada baş verən son olaylar dünya ictimaiyyəti, eləcə də analitiklər tərəfindən diqqətlə müşahidə edilməkdədir. Şimal qonşumuzda baş verən proseslərlə bağlı ən müxtəlif şərhlər verilir. Cərəyan edən hadisələrin nəticələri ilə bağlı çeşidli proqnozlar verilir.
Rusiyadakı proseslər Azərbaycanda da diqqət və narahatlıqla izlənilməkdə, orada başverənləri Azərbaycana da ciddi təsirlərinin olacağı iddia olunmaqdadır.
Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, Bakı Dövlət Univesitetin tarix fakültəsinin dosenti, tarixçi Kərəm Məmmədov da hesab edir ki, arıtq Rusiyada ciddi dəyişikliklər üçün zəmin yetişib.
- Kərəm müəllim, Rusiyada baş verən son hadisələri təhlil edən bir sıra analitiklər hesab edirlər ki, Rusiya inqilabi proseslərə hamilədir. Siz necə düşünürsünüz?
- Bu hadisələrə qiymət vermək üçün ilk öncə tarixi prosesə nəzər salmaq lazımdır. Təhkimçilik hüququnun uzun müddət mövcud olduğu ölkələrdə həmişə "insaflı monarx" obrazı yaradılır. Rusiyada təhkimçilik 1497-1861-ci illərdə mövcud olmuşdur. 1861 - ci ildə II Aleksandr kəndlilərə azadlıq "əta" elədi. Rusiya tarixinə nəzər salsaq, əraziləri ildən ilə astronomik sürətlə "şişən" bu ölkədə tarixi boyu 3 dəfə kəndli çıxışı (İvan Bolotnikov, Stepan Razin və Yemelyan Puqaçov), 1 dəfə zadəganların (dekabristlər) çıxışı, 2 dəfə isə burjua-demokratik inqilabı baş verib. Kəndli çıxışlarının sonuncusu və zadəganların məhz "ədalətli monarx" uğrunda aparılırdı. İlk burjua-demokratik inqilabı (1905-1907) da elə "ədalətli monarx"a inamın sarsılması ilə başladı. Yəni keşiş Qaponun fitvası ilə ac-yalavac fəhlələr "çar ata"larından xahişə gedərkən" gülləbaran edildilər. I Nikolay öz siyasətini yumşaltmağa məcbur olaraq dumaların çağrılmasına icazə verdi. Əslində isə inqilabın əsas səbəbi Rusiyanın özünün ən kiçik quberniyası boyda olan Yaponiyaya qarşı müharibədə uduzması idi.
Hər iki halda Rusiya çarının sərt siyasətlərini yumşaltmalarına 1853-56-cı illərdə Krım savaşında və 1904-1905 rud-yapon savaşında uduzması xeyli təsir göstərmişdi.
Hazırda da Rusiyanın xarici siyasətdə dalbadal məğlubiyyətləri - Avropadan çıxdaş edilməsi, Yaxın Şərqdə İraq və Liviya (Libi) kimi müttəfiqlərini itirməsi, İrana gerçək yardım edə bilməməsi, Qafqazlarda ən kiçik quberniyasından bir neçə dəfə kiçik olan Gürcüstana qarşı yeritdiyi yarıtmaz siyasət onu get-gedə cılızlaşdırır. Bu isə əslində "velikorus" şovinizminin körüklənməsinə səbəb olur. Rusiyada baş verə bilcək "inqilab"ın əsas səbəbi bu ola bilər.
- Siyasi şərhçilər açıqlamaların əgər bu ölkədə dəyişikliklər baş verərsə, muxtar vilayətlərdə mərkəzdənqaçma meylləri güclənəcəyini qeyd edirlər. Rusiyanı bu vəziyyət gözləyirmi?
- Şimali Qafqaz istisna olmaqla Rusiyada hazırda hər hansı etnik zəmində qarşıdurma mövcud olmadığından onun muxtar qurumlarında mərkəzdənqaçma meylləri olmayacaq. Hakimiyyət dəyişikliyi baş versə, sadəcə bölgələrdə Moskvada hakimiyyətə gələn qüvvələrin nümayəndələri təmsil olunacaq.
- Kərəm müəllim, ümumiyyətlə, Rusiyada demokratik proses dalğası başlasa, Cənubi Qafqaz bölgəsinə hansısa bir formada təsir edə bilərmi?
- Cənubi Qafqaza gəldikdə isə onun buradakı yeganə dayağı olan Ermənistan Rusiya zəiflədiyi halda məmnuniyyətlə daha güclü bir dövlətin "ağuşuna atılacaq". Bununla bağlı 1990-cı ildə Leninqradda oxuyarkən bir rus dostumla etdiyim zarafat yadıma düşdü. O vaxt rus dostuma demişdim: "Rus ayısı pəncələrini Qafqaz, Orta Asiya və Baltikyanı ölkələrinin qanına bulamaqdansa niyə bu pəncələri ilə öz bit basmış dərisini qaşımır? O isə mənə Bulqakovun sözü ilə cavab vermişdi: "1917-ci ildə ruslar taxtdan çarı yıxdılar, Lakin beyinlərindəki çar yıxılmadıqca ruslar demokratiya nə olduğunu bilməyəcəklər".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Paşinyan cəmiyyətini qınadı - qavramada problem var
Bu gün, 16:51 |
|
|
|
| • Ermənistanın üzərindən olmasa... Paşinyanın üzərindən QATARLA KEÇƏCƏYİK... - BAŞQA YOLU YOXDUR...
Bu gün, 16:47 |
|
|
|
| • “Bu, Ermənistan üçün fəlakətdir” - Geqamyan
Bu gün, 16:45 |
|
|
|
| • "Onların Ermənistanda cəmlənməsi toqquşmaya aparan yoldur, gec-tez bu, baş verəcək"
Bu gün, 16:44 |
|
|
|
| • PROBLEMLİ KREDİTLƏR... - Problem əslində DÖVLƏTİNDİR!
Bu gün, 16:39 |
|
|
|
| • İcra başçısının sabiq birinci müavininə yeni vəzifə verildi - ƏMR
Bu gün, 16:38 |
|
|
|
| • Ağır qəzaya düşən Ayla Şiriyevanın SON DURUMU
Bu gün, 16:35 |
|
|
|
| • "Vasif Talıbov universiteti zorla əlimdən alıb oğlunun adına keçirdi..." - Keçmiş rektor
Bu gün, 16:32 |
|
|
|
| • Tarixi və real Ermənistan arasındakı fərqin qavranılmasında ziddiyyətlər var - Paşinyan
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • Ukrayna "Lukoyl"un Volqoqraddakı zavoduna da ağır zərbə vurdu...
Bu gün, 16:09 |
|
|
|
| • Tanınmış müğənni həmkarlarına SATAŞDI: - “Mərcə girərəm, mikrofonu qoyub…”
Bu gün, 16:06 |
|
|
|
| • Ermənistan Aİİ-də özünü yaxşı hiss edir - Paşinyan
Bu gün, 16:02 |
|
|
|
| • “Uydurma xəbərləri münasibətləri pozmağa çalışanlar yayır” - Zaxarova
Bu gün, 15:57 |
|
|
|
| • Gürcüstan prezidentinin ofisindən AB bayrağı götürüldü
Bu gün, 15:53 |
|
|
|
| • 26 min əsgərimizi mühasirədən belə xilas etdim – Paşinyan
Bu gün, 15:53 |
|
|
|
| • Əliyevin həmləsindən sonra geri addım: - Zəngəzurla bağlı mövqeləri dəyişdi
Bu gün, 15:49 |
|
|
|
| • Paşinyan etiraf etdi: Trampla görüş alınmadı - KİV
Bu gün, 15:47 |
|
|
|
| • Gənc müğənnimiz qəzaya düşdü, vəziyyəti ağırdır - FOTO
Bu gün, 15:39 |
|
|
|
| • Kanadadan Bakıya həyasız tələb – ABŞ-ın 51-ci ştatına çevrilsəydi...
Bu gün, 15:38 |
|
|
|
| • Tərtərdə 2 fevral - Azərbaycan Gəncləri Günü münasibətilə tədbir keçirilib - FOTO
Bu gün, 15:35 |
|
|
|
| • Ağcabədidə partlayışda ölən şəxsin qardaşı hadisədən danışdı - VİDEO
Bu gün, 15:32 |
|
|
|
| • ADAU rektorunun fəaliyyəti ARAŞDIRILSIN!!! - Prezidentə MÜRACİƏT OLUNDU
Bu gün, 15:29 |
|
|
|
| • "Xırdalan və Sulutəpədə ev və obyektlər köçürüləcək" - XƏBƏRDARLIQ!
Bu gün, 15:22 |
|
|
|
| • Ermənistan ATƏT-in Minsk qrupunun buraxılmasına razıdır - Paşinyan BELƏ DEYİR...
Bu gün, 15:19 |
|
|
|
| • “Sumqayıt İcra idarəsinin bəzi məmurları mənə qarşı “vuruşur” - Keçmiş diplomat
Bu gün, 15:17 |
|
|
|
| • Həyat yoldaşı Niyazi Mehdidən danışdı - Ayağı kəsilə bilər
Bu gün, 15:16 |
|
|
|
| • Sabiq deputatın şirkətinin özbaşınalığı: Gecə saat 12-də beşinci mərtəbəyə traktor qaldırdılar - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 15:09 |
|
|
|
| • Rusiyanın xəritə təklifini qəbul etmək olmaz - ÇÜNKİ...
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Müəllimlər narazıdır: - "Elə nazirlikdə də qəribə proseslər baş verir"
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Rusiyanın müttəfiqliyə zidd addımları: - Yaxud baltanı “öz ayağına vuranlar"
Bu gün, 13:12 |
|
|
|
| • Aybəniz İsmayılova vəzifəsindən fəaliyyətindəki nöqsanlara görə azad edilib? - RƏSMİ AÇIQLAMA
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
| • Bakıda iranlı qızların toruna düşən məşhurlar: aralarında deputat, səfirlər də var - ŞOK DETALLAR
Bu gün, 12:56 |
|
|
|
| • Sürücü infarkt keçirir, AYNA "Klas-klas" oynayır - Samir Əli yazır...
Bu gün, 12:51 |
|
|
|
| • Ağcabədidə evdə əl qumbarası partlayıb, ölən və xəsarət alanlar var - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:50 |
|
|
|
| • Keçmiş kollec direktoru yeyintidə ittiham olunurdu, amma indi... - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 12:33 |
|
|
|
| • "Fransa erməni revanşizmini dəstəkləyir" - İLGİNC DETALLAR
Bu gün, 12:29 |
|
|
|
| • Nazilə Səfərli qalmaqallı fotosundan danışdı: - "Dənizdə şuba geyinim?"
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Bəzi yerlərdə arabir duman olacaq - belə deyirlər...
Bu gün, 12:26 |
|
|
|
| • Tramp BRİKS-i hədələdi - KİV
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • Ermənistanı “ukraynalaşdırmaq” planı AKTİVLƏŞDİRİLDİ – NATO bölgəyə qoşun göndərməyə hazırlaşır
Bu gün, 12:08 |
|
|
|
| • Ekspertlər təyyarə qəzası barədə xəbərdarlıq ediblərmiş - "Associated Press"
Bu gün, 12:02 |
|
|
|
| • Faytonçu Nazim küçədə yıxılaraq qapalı kəllə beyin travması alıb - xəstəxanaya yerləşdirildi
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Paşinyan Trampla “səhər yeməyinə” qaçır - Korotçenko
Bu gün, 11:56 |
|
|
|
| • Şahin Bağırov onların rütbəsini artırdı - SİYAHI
Bu gün, 11:52 |
|
|
|
| • Azərbaycanın Yunanıstandakı səfirliyinin keçmiş birinci katibi saxlanılıb, məhkəmə tərəfindən cərimələnib
Bu gün, 11:46 |
|
|
|
| • DİN kibertalama halları ilə bağlı vətəndaşlara çağırış edib - VİDEO
Bu gün, 11:41 |
|
|
|
| • Hərbi qulluqçularımız “Qış təlimi - 2025”də yüksək peşəkarlıq nümayiş etdirirlər
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
| • Səhiyyə sistemində İKİTİRƏLİK: Bəlasını vətəndaş çəkir... - AXI NİYƏ?..
Bu gün, 11:26 |
|
|
|
| • Deputatın şirkəti Xırdalan sakinlərini TÜSTÜDƏN BOĞUR... - "Hara şikayət edəcəyimizi bilmirik"
Bu gün, 11:18 |
|
|
|
| • Sevgilisini "kislota" ilə yandıran qadın məhkəmə zalından həbs edildi - AĞIR CƏZA
Bu gün, 11:12 |
|
|
|
|
