“Ab altero expectes, alteri quod feceris” ("Başqalarına etdiyinizi başqalarından da gözləyin”) deyilir “Əhdi-Ətiq”də. “Gözə göz, dişə diş” prinsipinin daha yumşaq variantını təcəssüm etdirən bu müdrik latın deyiminin Rusiyada ədalət ölçüsü kimi qəbul edilməsi arzu edilmir, daha doğrusu, arzu olunmur.
Moskva öz tərəfdaşları, hətta müttəfiqləri ilə münasibətlərdə Yupiterə hər şeyə icazə verildiyi, öküzə isə heç nəyin icazə verilmədiyi mövqeyinə riayət etməyə üstünlük verir. Kreml siyasətçilərinin ən yüksək məmura qədər bütün ikiüzlü təbəssümlərinin, isti əl sıxışmalarının və dəbdəbəli sözlərin arxasında hədsiz təkəbbür dayanır – Böyük Rus şovinizminin tərkib hissəsi.
Kremlin imperiya ambisiyaları xüsusilə postsovet ölkələrinə münasibətdə özünü göstərir. Əslində, başqa ad altında Rusiya imperiyasının varisi olan Sovet İttifaqının 30 ildən çox əvvəl dağılmasına baxmayaraq, böyük günah sayılan təkəbbür hələ də “Kreml ağsaqqallarının” başından silinməyib.
Moskva reallıqla barışa bilmir və keçmiş Sovet İttifaqına, indi müstəqil respublikalara yuxarıdan aşağı baxmaqda davam edir. Təəssüf ki, Azərbaycan da bu siyahıdan kənarda deyil.
Yalnız Bakıda Moskvadan fərqli düşünürlər, nəticədə Azərbaycan Rusiyanı dirçəltmək arzusunda olanlara “fasilə vermək” fikrində deyil. Ötən il dekabrın 25-də Bakı-Qroznı marşrutu üzrə uçan təyyarəmizin Rusiya hava hücumundan müdafiə qüvvələri tərəfindən vurulmasını unutmamışıq. Kremlin bu hadisədəki günahını görməməzliyə vurması və Bakının cavabı bunun bariz nümunəsidir.
Azərbaycan hakimiyyəti sərnişinlərin, o cümlədən 25 vətəndaşın ölümünü Rusiya Federasiyasının rəhbəri Vladimir Putinin protokola əsaslanan, tsinik və gecikmiş üzrxahlığı ilə dəyişməyib. Ən azı iki səbəbə görə tsinik:
Birincisi, Moskva hələ də Çeçenistan hakimiyyətinin cinayətkar səhlənkarlığına görə məsuliyyəti öz üzərinə götürmək və günahkarları cəzalandırmaq istəmir.
İkincisi, təqsiri üzündən yüz minlərlə Ukrayna və Rusiya əsgəri həlak olan və ölməkdə davam edən bir insanın səmimiyyətinə inanmaq, yumşaq desək, sadəlövhlükdür.
Bakı təbii ki, bu qeyri-səmimiliyə qapılmadı və bir qədər gözlədikdən sonra cavab addımları atdı. Ən əsası isə cavab tamamilə hüquqi çərçivədə olub.
Fevralın 3-də Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) müvafiq qeydiyyatın olmaması səbəbindən “Rus Evi”nin ölkədə fəaliyyətinə xitam verilməsi ilə bağlı Rusiya tərəfinə rəsmi nota göndərib.
Və ardınca Rusiyanın “Sputnik” İnformasiya Agentliyinin Azərbaycan nümayəndəliyinin fəaliyyətinin minimuma endirildiyi xəbəri gəldi. Fakt da odur ki, “Sputnik”in Azərbaycanda 40 jurnalist heyəti olduğu halda, Azərbaycan tərəfi Rusiyadakı bir müxbiri ilə kifayətlənməli olub.
Gözlənildiyi kimi, Azərbaycan hakimiyyətinin qərarları Rusiyada düşmənçiliklə qarşılanıb. “Rus Evi” bağlanandan sonra “Vahid Rusiya” partiyasının üç deputatı “fas” əmri ilə ölkəmizə çirkab atmağa başladı. Bu zaman jarqon təhqirlərlə qarışıq təhdidlərdən istifadə olunub.
Azərbaycanda əxlaqsız ksenofob rus deputatların “diş qıcırtması” sakit qarşılandı: Kirpiçin qəzəbinə Jeqlovun reaksiyası kimi – tüpürüb, yoluna davam etdi.
Bundan başqa, KİV-də vurulan sərnişin təyyarəsi ilə Qarabağda Rusiya sülhməramlılarının helikopteri ilə baş verən insident arasında yumşaq desək, yanlış analogiya aparan məqalələr peyda oldu.
Təyyarə 2020-ci il noyabrın 9-dan 10-na keçən gecə, döyüşlər hələ də davam edərkən vurulub. Və bu, cədvəl üzrə mülki hava limanına uçan və əvvəlcə elektron müharibədən istifadə edərək, siqnalları söndürülən və hava hücumundan müdafiə qüvvələrinin hücumuna məruz qalan mülki təyyarə deyildi.
Buna baxmayaraq, Azərbaycan bir neçə saat ərzində öz məsuliyyətini boynuna alıb, üzr istəyib və həlak olan pilotların ailələrinə təzminat ödəyəcəyini vəd etdi. Fərq göz qabağındadır. Azərbaycan məsuliyyəti boynuna aldı və Rusiyadakı kimi günahkarları mükafatlandırmadı. Xatırladaq ki, Ramzan Kadırovun qardaşı oğlu Həmzət təyyarəyə hücumdan sonra “Çeçenistan Respublikasına xidmətlərə görə” medalı ilə təltif edilib.
Amma “Sputnik”in bağlanmasından sonra Rusiya daha diplomatik davranmağa qərar verdi. “Azərbaycan Rusiya Federasiyası ilə müttəfiqliyin əhəmiyyətini anlayır, Moskva gələcək addımlarında Bakının bunu rəhbər tutacağını gözləyir”, - deyə Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Mixail Qaluzin jurnalistlərə açıqlamasında bildirib.
“Əminəm ki, rəsmi Bakı Rusiya ilə Azərbaycan arasında müttəfiqlik əməkdaşlığının əhəmiyyətini anlayır. Ümid etmək istərdim ki, Azərbaycan tərəfdaşları gələcək addımlarında bütün münasibətlər kompleksi baxımından liderlərimizin razılaşmalarının yerinə yetirilməsinin müstəsna əhəmiyyətini dərk edərək rəhbər tutacaqlar”, - deyə o vurğulayıb.
Görəsən, Qaluzinin sözlərində demək olar ki, nəzərə çarpan bir təhlükənin olduğunu düşünən tək mənəmmi? Cənab Qaluzin nəyə ümid edib-etməməkdə sərbəstdir, lakin Bakı həmişə razılaşmalar çərçivəsində hərəkət edib. Ancaq eyni şeyi Rusiya tərəfi haqqında demək olmaz.
Yada sala bilərik ki, 2022-ci il fevralın 22-də Azərbaycan ilə Rusiya arasında müttəfiqlik bəyannaməsi imzalandıqdan sonra RSK komandanlığı heç nə olmamış kimi öz press-relizlərində Azərbaycan yaşayış məntəqələrinin erməni toponimlərindən istifadə edirdi.
Onu da xatırlayırıq ki, “Rusiya sülhməramlıları” Qarabağda hərbi xunta tamamilə məhv edilənə qədər erməni tərəfinin cinayətkar əməllərini dayandırmaq əvəzinə Laçın yolu ilə Ermənistandan Qarabağa silah və hərbi texnikanın maneəsiz gətirilməsini təmin etmişdilər. Üstəlik, silahların və yaraqlıların qanunsuz ötürülməsi RSK-nın himayəsi altında baş verib.
Mixail Qaluzin doğrudanmı bunlardan xəbərdar deyil? Şübhə edirəm. Ona görə də rus atalar sözündə deyildiyi kimi: “Günahı kənddə axtarma, özündə axtar”. Bu missal latın dilində olmasa da, yenə də müdrik deyimdir.
AYNA.az
