Bu günlərdə Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan ölkənin Milli təhlükəsizlik Strategiyasının dəyişdirilməsi barədə qərarını açıqlayıb. O, yeni Konstitusiya layihəsinin hazırlanması və 2026-cı il dekabrın 30-dək təsdiq edilməsi barədə göstəriş verib. “Yeni Konstitusiyanın qəbulunun strateji məqsədi vətəndaşlığı olmayan millətin relikt (qalıq) fəaliyyət ardıcıllığından dövlət quran xalqın fəaliyyət ardıcıllığına keçiddən ibarətdir”, - Paşinyan müraciətində bildirib.

Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan isə İşçi Qrupuna məsul şəxs təyin edilib.

Ədliyyə naziri Srbui Galyan açıqlamasında yeni Konstitusiyanın preambulasından Müstəqillik Bəyannaməsinə istinadın çıxarılmasını istisna etməyib. "Hələ bu məsələ ilə bağlı yekun qərar verməmişik. Amma bu gün mətndə olan ifadə real həyatımızda nəyisə dəyişə, ya da dəyişməyə bilər", - nazir bildirib. Srbui Qalyan deyib ki, yeni Konstitusiyanın mətni 2026-cı il seçkilərinə qədər hazır olacaq və çox güman ki, seçkilərdən sonra referenduma çıxarılacaq.

Müstəqillik Bəyannaməsində “Dağlıq Qarabağ”ın Ermənistana birləşməsi qeyd edilir, Bakı bunu Azərbaycana qarşı ərazi iddiası kimi şərh edir və bunun dəyişdirilməsini tələb edir.

Baş nazir Paşinyan və komandası Konstitusiyaya dəyişiklik edilməsinin ölkənin daxili işi olduğunu iddia etsə də, sentyabrda Ermənistanın Konstitusiya Məhkəməsi məsələyə baxaraq, 1990-cı ildə qəbul edilmiş bəyannamənin heç bir hüquqi əhəmiyyət daşımadığını bildirib.

Hakimiyyət bu qərarla Konstitusiya Məhkəməsinin mübahisəli məsələni bağladığını iddia edərək, Bakının narahatlığını aradan qaldırmağa çalışıb. Lakin nə Paşinyanın bəyanatları, nə də Konstitusiya Məhkəməsinin qərarı Azərbaycanı razı salmayıb. Bakı bəyan edib ki, bu dəyişikliyin legitimliyi yoxdur.

Ermənistanda həm parlament, həm də parlamentdənkənar müxalifət artıq bəyan edir ki, Nikol Paşinyan Azərbaycanın tələbini təmin etmək və Konstitusiyanı insanlar üçün anlaşılmaz şəkildə dəyişmək qərarına gəlib. “Ermənistan vətəndaşları Paşinyanın və Əliyevin gündəliyindən imtina etməlidirlər”, - müxalifətçi deputat Artur Xaçatryan yerli mətbuata deyib.

Digər müxalifət fraksiyasının katibi Tiqran Abramyan da razılaşır ki, Nikol Paşinyan İlham Əliyevin gündəmini rəhbər tutur, onu dayandırmaq üçün siyasi qüvvələr və vətəndaşlar birlikdə hərəkət etməlidir. "Belə ki, Azərbaycan gündəminə xidmət yolunda olan Paşinyan hökumətinin xalqımızı yeni sınaqlara aparmağa imkan tapmasın. Həmin referendumun həyata keçirilməsi zamanı vətəndaşlarımızın iki işi var: gedib öz səsi ilə etirazını bildirmək, ikincisi, siyasi qüvvələrin və ictimai təşkilatların vəzifəsi isə vətəndaşlarımızın səsini qorumaqdır", - o deyib.

Nikol Paşinyanın bəyanatını şərh edən politoloq Fərhad Məmmədov bildirir ki, Ermənistanın Milli Təhlükəsizlik Strategiyası Bakıda qıcıq yaradan sənədlərdən biridir, çünki Strategiyada hələ də Ermənistan Respublikasının “DQR”in təhlükəsizliyinin təminatçısı olduğu qeyd olunur. “Şübhəsiz, Ermənistan rəhbərliyində artıq yeni Strategiyanın layihəsi var və biz müəyyən müddətdən sonra həmin mətnlə tanış ola biləcəyik. Bu sənədin yeni variantının Azərbaycan üçün nə dərəcədə qənaətbəxş olacağını anlaya biləcəyik”, - o əlavə edib.

Ekspert bildirir ki, Konstitusiyaya görə, hər şey daha mürəkkəbdir:

“Paşinyan “yeni konstitusiya” ifadəsini qeyd edir və onu iki cür şərh etmək olar: bu, mövcud Konstitusiyaya dəyişiklikdir, yoxsa doğrudan da yeni Konstitusiyadır?! Yenidirsə, bu, yeni Bəyannamə ilə yeni respublikanın elan edilməsi deməkdir...

Bu niyə vacibdir?!

Keçən il Ermənistan hökuməti Blinkenin təhriki ilə sərhəd komissiyasının nizamnaməsində hüquqi hiylə işlətdi. Ermənistan sənədi Konstitusiya Məhkəməsinə göndərib və Məhkəmədən sənədə cavab alıb. İrəvanda Azərbaycana qarşı ərazi iddiasını özündə əks etdirən İstiqlal Bəyannaməsinə istinadın konstitusiya norması qüvvəsinə malik olmadığını göstərməyə çalışıblar. Yəni bu sənədə keçid olsa belə, heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Beləliklə, Ermənistan hökuməti Azərbaycanın tələbini təmin etməyə çalışırdı.

Bununla yanaşı, Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsi qeyd edib ki, Ermənistan Konstitusiyasının dəyişməz hissələri var və Preambula belə hissələrdən biridir. Yəni qeyd olunub ki, onlar Ermənistanda istəsələr belə, Konstitusiyanın İstiqlal Bəyannaməsinə istinadın yer aldığı Preambulasını dəyişə bilməzlər. Beləliklə, keçmək mümkün olmayan bir çərçivə cızıldı.

Məhz o zaman Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Ermənistan Konstitusiya Məhkəməsinin qərarının vəziyyəti daha da mürəkkəbləşdirdiyini bəyan etdi. Faktiki olaraq, Paşinyan hökuməti özünü hüquqi dalana sürükləyib.

İndi Paşinyan “yeni Konstitusiya”nın adını çəkdi... Maraqlıdır, layihə nə vaxt təqdim olunacaq və referendumun nə vaxt keçirilməsi nəzərdə tutulur – parlament seçkilərindən əvvəl, paralel, yoxsa sonra?!”

F.Məmmədov xatırladır ki, keçən ilin əvvəlində Paşinyan artıq Konstitusiya ilə bağlı referendumun keçirilməsi barədə müzakirələrin təşəbbüskarı olsa da, sonra bunu unudub: “Belə qənaətə gəlmək olar ki, Paşinyan Vaşinqton və Münhenə səfərlərindən sonra anladı ki, ABŞ və Aİ-nin konsolidasiya edilmiş mövqeyindən əsər-əlamət qalmayıb. ABŞ və Aİ ölkələrinin vahid mövqeyi sürətlə pisləşir və bu, təbii ki, planetin digər regionlarına və ölkələrinə də təsir edəcək. Qərb ölkələri diqqəti özlərinə cəmləyir və şübhəli geosiyasi layihələrin həyata keçirilməsindən daha çox öz ehtiyaclarına üstünlük verəcəklər.

Eyni zamanda, Tramp administrasiyasının Rusiyaya münasibəti göstərir ki, Vaşinqtonla Moskva arasında münaqişə üzərində oynamaq istənilən nəticəni verməyəcək. Belə şəraitdə özünüqoruma instinkti tamamilə fərqli tələbləri diktə edir, biz yerli səviyyədə razılığa gəlməliyik; İlin əvvəlində Azərbaycan prezidenti bəyan etdi ki, Azərbaycanın mövqeyi ifadə olunub və Bakı danışıqları imitasiya etmək fikrində deyil. Ermənistan danışıqlar prosesinə təkan vermək üçün hərəkətə keçməlidir”.

Pressklub.az