“Sahibkar açdığı şadlıq sarayının adını əcnəbi dildə “palace” yazır” - ETİRAZ
Fevralın 21-i Beynəlxalq Ana Dili Günü kimi qeyd olunur. Dünyada məhv olmaq təhlükəsi ilə üzləşən dillərin qorunması məqsədilə hər il qeyd olunan Beynəlxalq Ana Dili Günü hər kəsə öz doğma dilini qorumalı olduğunu bir daha xatırladır.
Azərbaycan dili Azərbaycan Respublikasının dövlət dilidir. Həmçinin, ilk eşitdiyimiz söz, anamızın laylası, nağılı bu dildədir. Bu dildə doğru, düzgün danışmaq da biz vətəndaşların borcudur. Lakin bəzən şifahi nitqdə xarici dillərdən istifadə edənlər öz dilimizin kasad olmasını əsas gətirirərək özlərinə haqq qazandırırlar. Amma bədii ədəbiyyat, xalq yaradıcılığı nümunələrinə baxanda dilin lüğət tərkibinin deyildiyi qədər zəif olmadığını görürük.
Dilimiz xarici dövlətlərin istilası ilə, rəsmi dövlət dili statusu gec aldığına görə, müəyyən təsirlər var. Amma bunlardan dilimizi arındırmaq öz əlimizdədir.
Azərbaycan dilinin problemləri nədir? Dilimizi necə zənginləşdirə bilərik?
Mövzu ilə bağlı Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Baba Məhərrəmli Bizim.Media-ya danışıb.
O bildirib ki, Azərbaycan dilini qlobal təhlükə gözləməsə də, dil normaları çox pozulur:
“Hər bir xalqın ana dili varsa, deməli, o mövcuddur, yaşayır. Statsitikaya baxsaq, dünyada 7 minə yaxın dil olduğunun, onun 3500-nün sıradan çıxdığını görərik. Hazırda təhlükə qarşısında olan dillər də var. Azərbaycan dili dövlət dili statusuna malik olduğu üçün Azərbaycan dilini belə təhlükə gözləmir. Azərbaycan dili dövlət dili olsa da dilin təsdiqində müəyyən problemlər var. Bu, özünü reklam, afişa, ictimai iaşə obyektləri, restoran, kafe adlarından tutmuş televiziya aparıcıların dilində göstərir. Mediada, sosial şəbəkələrdə dil normaları istər fonetik, istər leksik, istər qrammatik səviyyədə pozulur”.
Dilçi alim dilə yanaşmada əsas vətəndaşın üzərinə məsuliyyətin düşdüyünü qeyd edib:
“Ana dilimizə özümüz hörmət etməliyik. Əgər bir sahibkar müəssisə açır, onun adını əcnəbi dildə qoyursa, bu düzgün deyil. Şadlıq sarayı yazmaq əvəzinə “palace” yazırlar. Şadlıq evlərinə mənalarını bilmədikləri yunan, roma mifologiyasından adlar qoyurlar. Dövlət dili haqqında qanunda qeyd olunub ki, istənilən obyektin adı ilk növbədə ana dilində olmalıdır. Bəziləri bu qanuna riayət etmir. Dil haqqında, dilin inkişafı haqqında mükəmməl qanunlar var. Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti bunlara nəzarət etməlidir, obyektlərə ad dilçi mütəxəssislərin iştirakı ilə verilməlidir. Dil məsələsinə milli hisslərlə yanaşılmalıdır”.
O, Azərbaycan dilinin kasıb olduğunu deyənlərin ana dilini yaxşı bilmədiklərini vurğulayıb:
“Bəzən öz sözlərimizi bilmirik deyə əcnəbi sözlərdən istifadə edirik. Amma deyirik ki, Azərbaycan dilinin lüğət tərkibi zəngin deyil, kasaddır. Ayaz Salayevin müsahibəsinə baxmışam, adama pis təsir edir. Deyir ki, türk dili Azərbaycan dilinə mənfi təsir edir. Amma elə deyil, dilin kökü birdir, ortaq sözlərimiz də çoxdur. Lakin bu gün yersiz türk ləhcəsi, türk sözlərini işlədirlər. Dilə dəb kimi baxırlar. “Falan”, “zatən”, “okay” deyirik, bu sözlər yerli-yersiz gəlir və dilimizi korlayır. Dilimizin ifadə imkanları kifayət qədər genişdir. Müasir yazıçılar bəzən deyirlər ki, bizim dilimiz ölüvay dildir. Yazıçı bu cür yanaşmamalıdır. Bu probem hər birimizi narahat eləməlidir”.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "Allahsız o deyil e, onu ora soxuşdurandır!" - ETİRAZ VAR...
Bu gün, 11:27 |
|
|
|
| • Zelenski 9 trilyon dolları ABŞ-a HƏDİYYƏ EDƏCƏK? - Trampın AĞILASIĞMAZ TƏLƏBİ
Bu gün, 11:22 |
|
|
|
| • Qarabağ Universitetində “əlavə işlər” üçün 330 minlik müqavilə - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:17 |
|
|
|
| • ABŞ-la Rusiya arasında növbəti görüş nə vaxt olacaq? - Moskva Vaşinqtona bildirdi ki...
Bu gün, 11:13 |
|
|
|
| • Minaya düşən veteranın ayağı amputasiya edilib - Son durumu AÇIQLANDI
Bu gün, 11:11 |
|
|
|
| • İrandan daha bir TƏHLÜKƏ - Bu dəfə...
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
| • Samuxda oğul 84 yaşlı atasına balta ilə xəsarət yetirib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • 47 nəfər in qollarına qandal vuruldu
Bu gün, 10:19 |
|
|
|
| • Qobustanda keçirilən əməliyyatda xeyli silah-sursat tapılıb
Bu gün, 10:04 |
|
|
|
| • "Kənddən gəlib bazardan tərəvəz alarlar?" - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 10:03 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi ilə bağlı İrəvana MESAJ: - “Azərbaycan güzəştə getməyəcək”
Bu gün, 09:59 |
|
|
|
| • ƏƏSMN Zərdabda 79 minə 30 ev tikmək istədi: - tender ləğv edildi
Bu gün, 09:56 |
|
|
|
| • "Bizdən Yaşar Nurinin evinə su damırdı, gecə qapı döyüldü, əlində konyak gəldi" - Rafiq Əzimov
Bu gün, 09:47 |
|
|
|
| • "İmişli-Avtotexservis" ASC-nin səhmdarları toplanır
Bu gün, 09:37 |
|
|
|
| • Qafqaza böyük dönüş başlayır: Tiflis və İrəvana çətin olacaq... - Bakı isə…
Bu gün, 09:32 |
|
|
|
| • Pentaqon kütləvi ixtisarlara hazırlaşır
Bu gün, 09:22 |
|
|
|
| • BU NƏDİ BELƏ: «Poz qazan!», vur dolsun qazan! - İLGİNC FAKTLAR...
Bu gün, 09:21 |
|
|
|
| • Kərə yağının qiyməti “əl yandırır”: kilosu 34 manata... - SƏBƏBİ NƏDİR?
Bu gün, 09:16 |
|
|
|
| • Təbiətimizə qənim kəsilən ərəb oliqarx tək deyilmiş: Yanında DUBAY ŞEYXLƏRİ DƏ VAR... - KİM SÖZ DEYƏ BİLƏR Kİ?..
Bu gün, 09:11 |
|
|
|
| • Lavrovun istəyi: Rusiya Qafqaza bu cür qayıdır - Rusiya və İranın baxışı belədir...
Bu gün, 09:03 |
|
|
|
| • İrəvan uzunmüddətli sülhə gətirəcək müqavilə imzalamaq istəyir, yoxsa... - vaxt udmaq üçün düşünülüb?
Bu gün, 09:01 |
|
|
|
| • Sülhün olmaması təhlükəli proseslərə zəmin yaradır - FAKT BUDUR!
Bu gün, 09:00 |
|
|
|
| • Qəzzada İsrail və HƏMAS arasında sonuncu məhbus mübadiləsi... - bu gün baş tutmalıdır
Bu gün, 08:57 |
|
|
|
| • İndi bu Cəbrayılov kimin adamı oldu belə?.. - İSTƏDİYİNİ EDİR...
Bu gün, 08:56 |
|
|
|
| • Bu maddələrin yalnız birində... - Ekspert danışır...
Bu gün, 08:53 |
|
|
|
| • “7 oğuldan biri” çıxdı: neçə icra başçısı həbsdə qalıb? - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 08:46 |
|
|
|
| • Turizm Agentliyi elə bir oyun qurub ki... - Dİ GƏL, BAŞ ÇIXAR...
Bu gün, 08:45 |
|
|
|
| • Dövlətə borcu olana dövlət ortaqlıq edir - daha bir ŞÜBHƏLİ TENDER
Bu gün, 08:38 |
|
|
|
| • “907-ci düzəliş” ləğv edilir, sonra..." - İLGİNC...
Bu gün, 08:32 |
|
|
|
| • Xocalıdakı mina partlayışından ALACAĞIMIZ DƏRS - Minaların siyahısını gözlədiyimiz an belə mina basdırıblar...
Bu gün, 08:19 |
|
|
|
| • Sülh üçün Konstitusiya dəyişməlidir, amma... - AKTUAL
Bu gün, 07:25 |
|
|
|
| • Fransanın Güney Qafqazla bağlı əsas planı belədir... - ŞƏRH
Bu gün, 07:21 |
|
|
|
| • Cənubi Qafqazın “unudulması” problem yaradır, yoxsa fürsət? - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 07:16 |
|
|
|
| • Tramp bu addımla 80 illik beynəlxalq sistemi dağıdır - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 07:13 |
|
|
|
| • "Hələ də bu istiqamətdə ölkəmizə qarşı təxribatlar törədirlər" - deputat
Bu gün, 07:11 |
|
|
|
| • Türkcə şeir söylədiyi üçün İran prezidentinə sərt xəbərdarlıq edilib - Bir “salam”ın qorxusu
Bu gün, 06:08 |
|
|
|
| • Putinin “əsgəri” hərəkətə keçdi – Üç həftə sonra nələr baş verəcək?
Bu gün, 06:05 |
|
|
|
| • "Firəngiz xanım rusdilli idi, ədəbiyyatı, qəzəli o qədər də bilmirdi"
Bu gün, 06:02 |
|
|
|
| • Yasamalın icra başçısı qanunları belə pozdu - FOTOLAR
Bu gün, 05:50 |
|
|
|
| • Sərdar Cəlaloğludan Ayaz Salayevə SƏRT SÖZLƏR - "Rusu gözümüzə soxma..."
Bu gün, 05:45 |
|
|
|
| • "Sosial şəbəkələrdə yazırlar ki, evdən dəstək var" - VİDEO
Bu gün, 05:19 |
|
|
|
| • "İsa Qəmbər LGBT-nin nə olduğunu bilmir?" - Tənzilə Rüstəmxanlı
Bu gün, 05:13 |
|
|
|
| • Britaniya fevralın 24-də Ukraynaya yeni yardım paketini açıqlayacaq - “Daily Telegraph”
Bu gün, 05:05 |
|
|
|
| • Agentliyin 2,4 milyonluq tenderi ləğv edildi - SƏBƏB
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • “Arkoz İnşaat Şirkəti”nin 107 min manata yaxın - VERGİ BORCU VAR
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • Paris-İrəvan hərbi əməkdaşlığı müzakirə edildi
Dünən, 21:56 |
|
|
|
| • Ermənistan təmas xəttindən çox uzaqlarda mina yerləşdirib - XİN
Dünən, 21:49 |
|
|
|
| • İrəvan Bakının tələbləri ilə razılaşdı: Paşinyan vaxt qazanır? - AKTUAL
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Konstitusiya dəyişikliyi Azərbaycan və Ermənistanı sülhə yaxınlaşdıra bilər - GÖZLƏNTİ
Dünən, 18:58 |
|
|
|
| • Ukrayna təbii sərvətlərə dair saziş layihəsini ABŞ-yə göndərib - TASS
Dünən, 18:07 |
|
|
|
|
